FAQ
Қазақстан Авторлар қоғамы өзінің ұйымдық-құқықтық нысаны бойынша республикалық қоғамдық бірлестік, ал өз қызметі бойынша авторлардың мүліктік құқықтарын басқаруды жүзеге асыратын ұйым болып табылады. ҚазАҚ-ты 1997 жылы Қазақстанның шығармашылық зиялы қауым өкілдері өздерінің меншіктік авторлық құқықтарын басқару және осы құқықтарды қорғау мақсатында құрды. Авторлардың мүліктік құқықтарын басқару ұйымы ретінде ҚазАҚ-тың функциялары «Авторлық құқық және сабақтас құқықтар туралы» Қазақстан Республикасының Заңында көрсетілген – авторлық құқық объектілерін пайдаланушыларға туындыларды пайдалануға рұқсат беру, авторлық сыйақыны жинау, тарату және төлеу. , авторлардың меншік құқығын қорғау бойынша барлық қажетті заңды әрекеттерді жүзеге асыру. Қолданыстағы авторлық құқық туралы заңнаманың ережелеріне сәйкес, авторлардың мүліктік құқықтарын басқаруға тек қоғамдық ұйым ғана құқылы, яғни. авторлардың өздерін ұйымдастыру. Себебі авторлық құқық авторлардың жеке құқығы болып табылады.
Қазіргі уақытта ҚазАҚ жасалған жазбаша келісімдер негізінде Қазақстан Республикасының аумағында 2500-ден астам қазақстандық авторлардың, сондай-ақ 138 елден келген шетелдік авторлық құқық қоғамдарының мүшелері болып табылатын шетелдік авторлардың, соның ішінде АҚШ, Ресей, Англия, Франция, Жапония, Испания, Италия және т.б. Сонымен қатар, ҚазАК мүліктік құқықтарды ұжымдық басқару ұйымы ретінде, 1-бап негізінде. «Авторлық құқық және сабақтас құқықтар туралы» Қазақстан Республикасының Заңының 44-бабына сәйкес қолданыстағы барлық авторлардың шығармаларын пайдалануға рұқсаттар беруге құқығы бар, яғни. кез келген автор өз шығармаларын ҚазАҚ лицензиясынан алып тастамайынша және оның туындыларын пайдалануға рұқсат беруге тыйым салмайынша, бүкіл әлемдік репертуар үшін. Алайда, қазіргі уақытта бірде-бір қазақстандық немесе шетелдік автор оның шығармаларын пайдалануға рұқсат бермеу туралы өтінішпен ҚазАҚ-қа жүгінген жоқ. Сондықтан ҚазАҚ-пен лицензиялық келісім жасау арқылы кез келген жұмысты пайдалануға болады. ҚазАҚ-пен лицензиялық шарт жасасу және оның талаптарын тиісінше орындау авторлардың туындыларын көпшілік алдында орындау арқылы заңды пайдалану үшін негіз болып табылады және пайдаланушыны көпшілік алдында орындау арқылы авторлық құқық объектілерін заңсыз пайдаланғаны үшін жауапкершілікке тартпауға негіз болады.
Лицензиялық келісімді жасау үшін пайдаланушы ҚазАҚ төрағасына авторлардың еңбектері пайдаланылатын объектінің мекенжайы мен қызмет түрін көрсете отырып, лицензиялық шарт жасасу туралы өтінішпен пошта немесе факс арқылы хат жіберуі қажет. Өтінішке келесі құжаттардың көшірмелері қоса берілуі тиіс:
заңды тұлғалар үшін:
мемлекеттік куәліктер заңды тіркеу беттер
статистикасының көшірмесі. карталар
жарғының көшірмесі
TRN көшірмесі
кафе, мейрамхана ғимаратына құқық белгілейтін құжаттың көшірмесі және т.б. немесе жалдау шарты.
егер келісімге уәкілетті тұлға қол қойған болса, сенімхаттың көшірмесі және уәкілетті тұлғаның жеке куәлігінің көшірмесі
жеке кәсіпкерлер үшін:
мемлекеттік куәліктер жеке кәсіпкерді тіркеу
жеке кәсіпкердің жеке куәлігінің көшірмесі
TRN көшірмесі
кафе, мейрамхана ғимаратына құқық белгілейтін құжаттың көшірмесі және т.б. немесе жалдау шарты
егер келісімге уәкілетті тұлға қол қойған болса, сенімхаттың көшірмесі және уәкілетті тұлғаның жеке куәлігінің көшірмесі
Осы құжаттарды алғаннан кейін ҚазАҚ лицензиялық келісімнің екі данасын пайдаланушыға қол қоюға жібереді.
Шартқа сәйкес пайдаланушының (кафенің, мейрамхананың және т.б. иесінің) екі негізгі міндеті бар — 1) авторлық сыйақы төлеу және 2) пайдаланылған жұмыстар туралы құжаттаманы ұсыну.
Туындыларды көпшілік алдында орындау арқылы пайдаланғаны үшін авторлық сыйақы пайдаланушының туындыларды пайдаланудан кіріс алуына немесе алмауына қарамастан немесе пайдалану тәсілі бойынша – туындыларды жанды орындауда немесе техникалық құралдарды пайдалана отырып төленуге тиіс ( радио, музыка орталықтары, теледидарлар және т.б.).
3-бап. Қазақстан Республикасының «Авторлық құқық және сабақтас құқықтар туралы» Заңының 16-бабына сәйкес, егер заңды түрде жарияланған туындының көшірмелері оларды сату арқылы азаматтық айналымға енгізілсе, онда оларды автордың келісімінсіз және сыйақы төлемей одан әрі таратуға жол беріледі. Өнерге сәйкес. Заңның 16-бабына сәйкес, тарату — туындының түпнұсқасын немесе көшірмелерін сату, жалға беру (жалға алу) болып табылады. бапқа сәйкес. Заңның 2-бабына сәйкес туындының көшірмесі кез келген материалдық нысанда жасалған туындының көшірмесі болып табылады. Жоғарыда айтылғандардан шығатыны, егер пайдаланушы туындының заңды көшірмесін (мысалы, кітап, шығарманың жазбасы бар аудиокассета) сатып алған болса, онда ол автордың келісімінсіз және авторлық сыйақы төлемей алады. , одан әрі сату, сыйға тарту, яғни. меншік құқығымен сізге тиесілі туындының материалдық ортасын (кітап, аудиокассета) тарату арқылы пайдалану.
Алайда, дәмханада туындылар тарату арқылы емес, көпшілік алдында орындау арқылы пайдаланылады, сондықтан Заңның бұл нормасы дәмханада көпшілік алдында орындау арқылы туындыларды пайдаланғаны үшін авторлық сыйақы төлеуден босату үшін негіз бола алмайды.
Сонымен қатар, баптың 5-тармағына сәйкес. Заңның 6-бабына сәйкес авторлық құқық туынды бейнеленген материалдық ортаға меншік құқығымен байланысты емес. Егер пайдаланушы шығарманың жазбасы бар материалдық ортаны (аудиокассета, диск) сатып алған болса, бұл оның осы материалдық жеткізгіште жазылған туындыларды коммерциялық пайдалану құқығын алғанын білдірмейді. Туындыға авторлық құқық, оның ішінде туындыны пайдаланудың әрбір түрі үшін авторлық сыйақы алу құқығы әрқашан авторда қалады.
Осыған орай, материалдық жеткізгіште (аудиокассета, диск) жазылған туындыны көпшілік алдында орындау арқылы заңды пайдалану үшін Пайдаланушы авторлық шарт жасасу арқылы автордан немесе авторлардың мүліктік құқықтарын ұжымдық негізде басқаратын ұйымнан рұқсат алуы керек. немесе лицензиялық келісім және жұмысты пайдалану үшін тиісті авторлық сыйақыны көпшілік алдында орындау арқылы төлеу.
Иә, жарияланды. Өздеріңіз білетіндей, ҚазАҚ репертуары 2 бөлімнен тұрады:
отандық авторлардың шығармалары;
шетелдік авторлардың шығармалары.
Отандық репертуармен сайттың «АВТОР» бөлімінен танысуға болады. «РЕПЕРТУАР» бөлімінде екі регистр бар:
Қазақстандық авторлық құқық иелері мен репертуарлардың тізілімі: драматургтер, музыка, мәтіндер авторлары, хореографтар, суретшілер, ақындар, әзілкештер мен сатириктер. 2500-ге жуық автор ҚазАҚ мүшелері болып табылады және деректер базасында олардың 45 000-ға жуық жұмыстары бар, олардың барлығы осы дерекқорда көрсетілген.
Мұнда көрсетілген шетелдік авторлық құқық иелерінің және репертуарлардың тізілімінде ресейлік РАО, АҚШ ASKAP, BMI, неміс GEMA, испандық SGAE және т.б. сияқты шетелдік қоғамдардың репертуарларына сілтемелер бар. Олардың репертуары біздің елде жиі қолданылатындықтан және пайдаланушылар олардың авторларына жиі қызығушылық танытатындықтан, пайдаланушыларға іздеуді жеңілдету үшін оларды «РЕПЕРТУАР» бөлімінде көрсетуді жөн көрдік.
Бірақ ҚазАҚ-тың шетелдік репертуары мұнымен шектелмейді. Басқа елдердің репертуарымен танысу үшін «Халықаралық қатынастар» бөлімін ашып, репертуары сізді қызықтыратын (мысалы, JASRAC, Жапония) «Келісімдер» бөлімдерінде қалаған елді (қоғамды) басу керек. ТМД елдерінің қоғамдары», «Алыс шетелдегі қоғамдармен келісімдер» , және тікелей сілтеме сізге қажетті ақпаратты табуға көмектеседі.
Егер сізді аудиовизуалды туындыларға арналған музыкалық шығармалар қызықтырса, оларды ISAN және IDA деректер қорынан таба аласыз. Олар сайттың әр бетінде көрінеді.
Бүкіләлемдік авторлардың тізімі (IPI) деп аталатын электрондық дерекқорымызда шамамен 2,5 миллион автор, ал Дүниежүзілік шығармалар тізімі (WID) шамамен 15 миллион элементтен тұрады. Бірақ олар, 1-бетте орналасқан CIS-Net сияқты, CISAC деректер базасы болып табылады және оларға арнайы пароль арқылы тек KazAK қол жеткізе алады.
Өздеріңіз білетіндей, авторлық құқық жеке құқық болып табылады, сондықтан компанияны авторлардың өздері тікелей құрып, шарт бойынша автор берген өкілеттік негізінде жұмыс істейді. Ал шетелдік авторлардың құқықтары ұқсас қоғамдармен олардың мүшелерінің мүдделерін өзара білдіру туралы екіжақты келісім негізінде қорғалады (Заңның 43-бабы 4-тармағы). Ал аккредиттеу қоғаммен келісім шарт жасамаған авторлар үшін, бірақ автор өз шығармаларын рұқсаттан алып тастамайынша, қоғамға сыйақы алу құқығын береді. Например, в членстве КазАК состоят более 2500 авторов, но есть еще молодые авторы (скажем 10-15 авторов или больше), не успевшие подписать договор с обществом: либо не знают о своем праве, либо проживают где-то в регионе и не могут связаться және т.б. Егер аккредиттелген болса, олар үшін ақы алу бұзушылық болып табылмайды. Бірақ 10-15 автор ғана мүшелік ететін жаңа қоғам құрылса, әрине, оның ҚазАҚ-қа кіретін Қазақстанның барлық авторларының атынан жинауды талап етуге құқығы жоқ. Бұл жерде аккредитация көмектеспейді.
Шетелдік авторлар туралы да осыны айтуға болады. Шетелдік авторлық қоғамдармен жасалған екіжақты келісімдерге сәйкес, ҚазАҚ 138 елдің авторларының мүддесін қорғайды. Егер біздің елімізде осы елдердің авторлары болып табылмайтын кез келген авторлардың шығармалары пайдаланылса, олар да, әрине, қорғалуы керек. Әдетте мұндай авторларды дүниежүзілік дерекқордан тауып алып, біз тиісті қоғаммен хат жазысып, келісімге отырамыз. Шарт авторға тиесілі сыйақы сомасын төлеу үшін міндетті болып табылады. Келісім-шартсыз сіз төлем жасай алмайсыз. Егер сізде келісім болса, сіз аккредитациясыз да жинауға құқығыңыз бар, сіз де төлем жасай аласыз. Бұл екі жақты келісімнің артықшылығы бар деген сөз.